یکی از مباحث مورد توجه امروز در بحث ارتباطات، قدرت سخنوری و فراگیری فنون صحبت کردن است. مطمئنا اگر شما راهکارهایی که امروزه برای تبدیل شدن به یک سخنران و خطیب کارکشته ارائه میشود, را فرا بگیرید؛ میتوانید در بهبود روند سخنرانی و سخنوری خود بسیار توانا عمل کنید.
اما زمانی که یک شخص از گذشته خود, شرایط خوبی در مسئله سخنرانی و صحبت کردن را تجربه نکرده باشد؛ به طور قطع جرأت رویارویی با این مسئله را چندان به خود نمیدهد، و همین مسئله موجب ضعف او در میدان سخنرانی و صحبت کردن میشود؛ و از این رو، تجربیات تلخ گذشته نیز, مجدد برای او مرور خواهد شد. و همین موجب تضعیف بیش از پیش او در سخنوری میشود.
پس پیش از این که فرد بتواند با بهره‌گیری از راهکارهای جدید و فنون سخنوری، خود را تبدیل به یک خطیب توانا کند؛ لازم است با ناخودآگاه خودرو روبرو شده و ترسها و واهمههایی که در ضمیر ناخودآگاه او ثبت شده است, را از بین ببرد. که این مستلزم انجام تک تک قدم های زیر، به صورت گام به گام و آهسته و پیوسته است:
1. در ذهن خود متنهای سخنرانی را مرور کنید
قطعاً برای شما هم بارها رخ داده است که: در مکان‌های خلوت و تنهایی همچون حمام، دستشویی، اتاق خواب و امثال این، ذهن شما شروع به پرواز کرده، و به موقعیتهای مختلف زندگی و یا خواستههای شما سرک میکشد. این عملکرد ذهن چندان متمرکز نبوده، و از این رو برای شما چندان کارایی و فایده‌ای نیز ندارد.
اما اگر شما در قدم اول بتوانید، ذهن خود را در زمانهای تنهایی خود مدیریت کنید؛ میتوانید فکر کردن خود را در این برهههای زندگی، سمت و سو هید؛ و با کمک از این وقتها، میتوانید به تقویت ذهن خود برای تولید محتوای سودمند در ذهن بپردازید.
برای شروع؛
میتوانید با در نظر گرفتن یک کلیدواژهای که با آن آشنایی کامل داشته، و اطلاعات قبلی شما در خصوص آن در حد قابل قبولی است؛ شروع کرده و در ذهن خود در خصوص آن کلید واژه شروع به تراوش محتوا و اطلاعات کنید. همچنین سعی کنید در ساختن جملات ذهنی، آنها را به صورت مدون و دسته بندی شده ارائه کنید.
از آنجا که جملاتی که در ذهن شما نقش می بندد، صرفاً درونی بوده و هیچ کس شاهد و شنونده آنها نیست؛ به طور قطع هیچ‌گونه ترس و واهمه‌ای برای ارائه آنها ندارید. به همین دلیل؛ ضمیر ناخودآگاه شما هیچ‌گونه مانعی برای ارائه پی در پی جملات و متنهای ذهنیِ شما ایجاد نمیکند. و این در حالی است که، ذهن شما آمادگی خود را برای تدوین بیشتر و بهتر از قبلِ متون و محتوای یک سخنرانی، بیش از هر وقت دیگر کسب می‌کند.
2. محتوای ذهنی خود را بر زبان بیاورید
بعد از گذشت مدت زمانی که شما توانستید ذهن خود را برای تراوش پی در پی اطلاعاتِ تدوین شده آماده و قدرتمند کنید. حال لازم است که بتوانید آن تراوشات ذهنی را بر زبان جاری کنید. توجه کنید که هنوز شما قدرت و جرأت رویارویی با افراد مختلف را ندارید؛ لذا سعی کنید در حال حاضر مطالبی را که بر زبان میآورید، در تنهایی و خفا باشد.
برای شروع؛
میتوانید در روبروی یک آینه ایستاده و خود را مخاطب قرار دهید. هر آنچه به ذهنتان می‌رسد را بدون واهمه و بدون توقف بر زبان بیاورید؛ و شروع به ارائه محتوا برای خودتان کنید.
i vs i
این مرحله نیز همچون مرحله قبل، میتواند در گذر زمان، هر روز بهتر، بهتر و بهتر شود؛ و لازم است که به خود برای شکوفایی در این مرحله نیز وقت کافی بدهید.
3. از تنبیه و تشویق بهره بگیرید
همانطور که بیان شد، یکی از مسائلی که در بهبود بیان شما کاملا ضروری است؛ حذف باورهای ذهنی و موانعی که ناخودآگاه برای شما به وجود میآورد است. پس اگر بتوانید برای خود تشویقها و تنبیههایی در نظر بگیرید، میتوانید رفته رفته، به ناخودآگاه خود، همان باوری را بدهید که دوست دارید.
چند مثال:
بدینمنظور؛ میتوانید از لذتهای کوتاه مدتی همچون: نوشیدن یک نوشیدنی گوارا، خرید چیزی که مدتی است خواستار آن هستید و امثال این به عنوان تشویق استفاده کنید. اگر در روند تلاشتان، احساس بهبود و ترقی کردید؛ میتوانید به خود جایزه دهید و خود را تشویق کنید. این چنین، ضمیر ناخودآگاه شما در مییابد که تکرار این روند ترقی و پیشرفت، حرکتی مناسب است که بازخورد خوبی را برای شما به همراه دارد.
همچنین شما میتوانید با تنبیههای کوچک از اشتباهات بیانی همچون لکنتها، تته پته کردنها، مِنُ مِن کردنها و ... جلوگیری کنید.
مثلا، اگر شما یک کش پول به دور مچ خود بیاندازید؛ و در زمانهای اشتباهات بیانی، آن کش را یک بار کشیده و رها کنید، سوزش ناشی از رها کردن کش، موجب میشود که ناخودآگاه شما متوجه اشتباه بودن مسیر شود. درنتیجه ذهن شما تلاش می‌کند تا از این پس، این اشتباه را از بین ببرد. تکرار چندین مرتبهای این کار، باعث میشود تا ناخودآگاه شما تا حد امکان سدی محکم برای این مشکلات و اشتباهات بوجود بیاورد.
4. صدای خود را ضبط کنید
شنیدن صدای ضبط شده خود، یکی از آزاردهندهترین مسائلی است که برای خیلی از افراد رخ میدهد. آنها زمانی که اقدام به صحبت می‌کنند با صدای خود مشکلی ندارند. اما زمانی که صدای ضبط شده خود را میشنوند؛ احساس می‌کنند که بدترین صدای دنیا را دارند. و این ترس آنها را برای سخنرانی بیشتر می کند. چرا که با خود فکر می‌کنند، صدایی که آنها دارند، یکی از بدترین صداهایی است که خدا خلق کرده است.
علت این مسئله از مسیرهای متفاوت انتقال صوت شخص است؛ چراکه او صدا را از دو طریق گوش میانی و صدای بیرونی میشنود.
در این مرحله؛ شما باید بتوانید با این مشکل روبرو شده و از آن بگذرید. پس، از این به بعد سعی کنید صدای خود را با گوشی همراه یا هر تجهیزاتی که دارید ضبط کنید؛ و بعد از اینکه سخنرانی شما به اتمام رسید؛ اقدام به باز پخش سخنرانی خود کرده و آن را با دقت گوش دهید.
پیش از هر چیز، سعی کنید از این احساس ناخوشایندی که نسبت به صدای خود دارید دور شوید. و پس از آن، سعی کنید به تک تک جملات، کلمات و گویش هایی که در ویس ضبط شده داشته‌اید دقت کنید. و در نهایت، نقاط قوت و ضعف خود را در این صدای ضبط شده پیدا کنید.
با ضبط سخنرانی خود و بازپخش آن، میتوانید کم کم نقاط قدرت خود را پیدا کرده و به تقویت آنها بپردازید؛ و نقاط قوت خود را هر روز بیش از پیش کمرنگتر کنید.
5. سخنرانی خود را علنی کنید
بعد از گذشت از مراحل قبل و برطرف شدن حس بد شما نسبت به صدای خودتان؛ وقت آن می‌رسد که در مقابل شخصی غیر از خودتان و یا دستگاه ضبط صوت تان سخنرانی کنید. توجه داشته باشید که برای شروع، لازم است تا حد امکان از سخنرانی در اجتماع چند نفره اجتناب کنید؛ و برای راحتی خودتان جهت سخنرانی در جمعِ یک یا دو نفره، سعی کنید از آشنایان و نزدیکانتان شروع کنید.
در این مرحله نیازی نیست با آنها در خصوص سخنرانی که قصد ایرادِ آن را دارید صحبت کنید، و آنها را از ماهیت این سخنرانی معطل سازید. همین که شما مطلبی خاص را در ذهن خود تجسم و تصویرسازی کنید و در نزد آشنای خود در خصوص آن مطلب شروع به بیان سخنرانی کنید کفایت می‌کند.
بیاطلاع بودن شنونده شما از ماهیت صحبت و سخنرانیتان، موجب می شود که وی بیش از پیش جذب صحبت‌های شما شود؛ چرا که در این صحبت و سخنرانی، شما از قبل خود را آماده کردهاید و سعی کردهاید متنِ صحبت خود را تا حدی تدوین و آماده کنید. از این رو به احتمال زیاد، صحبت کنونی شما نسبت به صحبت‌های گذشته شما بسیار پر مغزتر و زیباتر است. بنابراین زمانی که شما در مقابل او صحبت میکنید، احساس خودباوری و عزت نفس برای شما بیش از هر وقت دیگر متجلی و شکوفا میشود
6. افراد غریبه را دریابید
حالا نوبت آن رسیده که شما بتوانید خود را در مقابل افراد غریبه محک بزنید. اگر شما بتوانید به همان صورت که در مقابل فرد آشنا شروع به صحبت و سخنرانی کردید؛ در مقابل یک فرد غریبه نیز صحبت‌های خود را ارائه کنید؛ بر آن احساس خودباوری و عزت نفس افزوده خواهد شد؛ و شما را برای قدم های بعدی پیش از پیش آماده می‌کند.
توجه شود که در مقابل افراد غریبه نیز هنوز نیاز نیست صحبت از هدفتان از ایراد این بیانات شود. همینکه شما بتوانید در مقابل یک فرد غریبه به راحتی و بدون هرگونه ترس و واهمه صحبت کنید برایتان کافی است.
7. با برنامه ریزی عمل کنید
حالا نوبت آن رسیده که در زمان صحبت و سخنرانی، فردِ مخاطب علت نشستن و یا رویارویی با شما را بداند. حالا او باید بداند که شما در حال سخنرانی برای او هستید. زمانیکه شنونده از ماهیتِ نیت و قصد شما مطلع باشد، قطعاً میزان دقت و توجه او به صحبت‌های شما افزایش خواهد یافت. از این رو کار شما در این مرحله سختتر خواهد شد.
حالا شما باید:
نسبت به شیوایی بیانتان دقت بیشتری داشته باشید.
نقاط ضعف را بیش از بیش مخفی و کمرنگ کنید.
فنون بیشتری برای سخنوری فرا گرفته و به کار ببندید.
و به طور کل آمادگی خود را بیش از پیش برای یک ایرادِ سخنرانی حفظ کنید.
8. جمعیت های کوچک را دریابید
زمانی که شما توانستید در مقابل یک فرد غریبه به صورت کاملاً روشن به ایراد سخنرانی بپردازد؛ لازم است که کم کم در جمع نیز شروع به سخنرانی و بیان مطلب کنید. اگر چه توصیه؛ میشود برای شروع، در جمعهای کوچکِ چند نفره که تعدادشان از انگشتان دست تجاوز نمیکند شروع به صحبت کنید.
مطمئناً این مرحله سرآغاز قدمی بزرگ است که احتمالاً باعث ایجاد ترس و واهمه برای شما شود. البته برداشتن گامهای پیشین و استمرار در آن گامها موجب میشود که میزان ترس و واهمه در این گام نیز کمتر شود؛ اما حالا دیگر نیاز است که شما فنون سخنوری در اجتماعات را نیز فرا بگیرید. حالا شما باید محتوای سخنرانی را به فراخور نیاز یک جمع ارائه دهید. و دیگر ارائه مطلب برای یک نفر نیست. از این رو از این به بعد، کار شما سختتر و دقیق تر خواهد شد.
9. جمع مخاطبان را افزایش دهید
زمانی شما توانستید در جمع چند نفره به خوبی به بیان سخنرانی بپردازید؛ نوبت آن می‌رسد که کم‌کم به میزان مخاطبانتان در محافل سخنرانی خود بیافزایید؛ و سعی کنید در جمعهای چنده ده نفره صحبت و سخنرانی کنید.
اگرچه در سخنرانی در جمع چند نفره با جمع چند ده نفر چندان تفاوت و تمایزی وجود ندارد؛ اما احساس ناخوشآیندی که ناخودآگاه برای شما به وجود میآورد؛ میتواند خیلی متفاوتتر و عمیقتر از قبل بوده؛ و در عملکرد شما اثر بسیار متفاوتی بگذارد.
پس افزایش مخاطبین را ناگهانی و نابجا انجام ندهید. این مرحله نهاییترین قدم سخنرانی است. و البته هیچ وقت پایانی برای این مرحله نمی‌توان تصور کرد؛ چرا که شما میتوانید رفته رفته این مرحله را ارتقا داده و جمعیت شنوندگان خود را از چند نفر به چنده، چندصد، چند هزار و بیشتر از آن افزایش دهید. که این خود فرایندی تمام ناشدنی است.
چند نکته مهم:
اول: گام هایی که بیان شد صرفاً در جهت حذف مشکلات درونی شما عنوان شد. پس لازم است در کنار آمادهسازی ناخودآگاه خود برای افزایش قدرت رویارویی با یک سخنرانیِ قدرتمند؛ نسبت به افزایش آگاهی و دانش خود در خصوص فنون سخنوری و تولید محتوا نیز اقدام مداوم و مستمر داشته باشید.
دوم: سعی کنید در مسیر گام برداشتن در مراحل نهگانهای که برای شما بیان شد؛ هدف و خواستگاه اصلی خود را از تبدیل شدن به یک سخنران حرفه ای و کارکشته را بدانید؛ و در هر مرحله نیز این هدف را در نظر قرار دهید. این مساله موجب میشود، دقیقاً بدانید در چه مسیری گام گذاشتهاید و از این رو بهتر و محکمتر قدمهای خود را بردارید. همچنین امید بیشتری برای رسیدن به مقصد داشته باشید
سوم: در روند انجام مراحل فوق، لازم است به صورت متمرکز و مستمر گام بردارید. فراموش نکنید موفقیت در هر مسیری در گرو اثر مرکب - گامهای کوتاه اما پیوسته و مداوم - است.
چهارم: سعی کنید در هر یک از مراحلی که بر روی آن متمرکز هستید؛ با تلقینهای مکرری که خودتان به خودتان دارید، ضمیر ناخودآگاهتان را از قید و بند و محدودیتها رها کنید. بیان مکرر و بلند تواناییهایتان به خودتان، موجب میشود که ترسهایتان نسبت به قبل کمتر شده؛ و هرروز با پذیرشهای بیشتر ناخودآگاه شما، نقاط ضعف آن کوچکتر و کوچکتر شود.
چاپ 
ارسال به دوست
